Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną

Warunki makroekonomiczne oraz zmiany w otoczeniu gospodarczym, społecznym i politycznym (zarówno w Polsce jak i na rynkach zagranicznych) mają istotny wpływ na działalność i wyniki biznesowe Grupy Kapitałowej Śnieżka. Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną związane jest przede wszystkim z:

Zarząd Śnieżki na bieżąco monitoruje sytuację związaną z wojną w Ukrainie i jej regionalnymi oraz globalnymi konsekwencjami dostosowując działania i plany do aktualnej sytuacji. Na rynki, na których działają spółki Grupy oraz na działalność Grupy mają i/lub mogą mieć wpływ następujące czynniki:

  • obniżenie realnej siły nabywczej społeczeństwa na głównych rynkach zbytu Grupy wskutek inflacji i spowolnienia bądź recesji gospodarczej, a w efekcie zmniejszenie popytu na produkty Grupy;
  • umowy ubezpieczania majątku Grupy zawierają standardowe klauzule o wyłączeniu odpowiedzialności ubezpieczyciela na wypadek wojny;
  • zaburzenia w łańcuchach dostaw importowanych surowców, materiałów oraz paliw, a także czasowo utrudniony dostęp do niektórych z nich;
  • obniżenie ratingów dla wybranych krajów z regionu konfliktu i ogólny wzrost ryzyka prowadzenia w nich działalności gospodarczej, które finalnie może się przełożyć na wyższe koszty dla wybranych spółek z Grupy działających na tych rynkach;
  • nowe utrudnienia w działalności zakładu Śnieżka-Ukraina, będących konsekwencją np. braku dostępu do wykwalifikowanych pracowników lub poboru obecnych pracowników do służby wojskowej;
  • wydłużenie linii komunikacyjnych do wybranych krajów i wynikający stąd wzrost kosztów transportu;
  • spadek nastrojów konsumenckich na kluczowych dla Grupy rynkach oraz wynikający z niego możliwy spadek popytu na głównych rynkach Grupy.

Rok 2023, pomimo trwającej wojny w Ukrainie, był dla producentów farb i lakierów dobry. Podmiotom z branży udało się zwiększyć produkcję, co skutkowało wytworzeniem większej ilości wyrobów niż w analogicznym okresie 2022 r. Produkcja wskazanych kategorii nie osiągnęła jednak poziomów sprzed wojny. Prowadzenie działalności przez Śnieżkę-Ukraina jest możliwe dzięki jej położeniu poza aktualną strefą działań wojennych. Fabryka spółki, jako jedna z nielicznych w branży farb dekoracyjnych i chemii budowlanej w Ukrainie, jest zlokalizowana w zachodniej części Ukrainy – w Jaworowie, w obwodzie lwowskim, około 20 km od granicy z Polską.

Działalność produkcyjna w 2023 roku (szczególnie po I kwartale) w Ukrainie była bardziej przewidywalna ze względu na stabilizację dostaw energii elektrycznej.

Siła nabywcza konsumentów ma decydujący wpływ na decyzje o zakupie farb oraz produktów do dekoracji i ochrony drewna.

Na siłę nabywczą społeczeństwa w 2024 roku mogą wpłynąć:

  • utrzymująca się ponad cel NBP inflacja (w tym wzrost opłat za energię elektryczną, gaz, paliwa czy za gospodarowanie odpadami komunalnymi);
  • nowe opłaty i podatki.

Według centralnej projekcji inflacji NBP średni poziom inflacji w całym roku wyniesie 4,6% r/r (operując na poziomach od 4,4 do 5,0% r/r w poszczególnych kwartałach)1. Według GUS ceny towarów i usług konsumpcyjnych w grudniu 2023 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 6,2% (przy wzroście cen towarów – o 5,5% i usług – o 8,2%).

Według danych GfK Barometr Nastrojów Konsumenckich w Polsce w grudniu 2023 roku kształtował się na poziomie -3. W ocenach bieżącej sytuacji finansowej gospodarstw domowych Polacy nadal pesymistycznie podchodzą do zasobności swoich portfeli (-7,3). Również negatywnie oceniana jest przyszła sytuacja gospodarcza kraju (-5,3). Warto podkreślić, że nastroje, choć pozostają negatywne, należy ocenić jako znacząco lepsze niż w grudniu 2022 roku.

Również na Węgrzech może pojawić się ryzyko zmniejszenia siły nabywczej wynikające z podwyższonej inflacji. W 2023 roku wyniosła ona 17,6%, choć od II kwartału dostrzegalny był silny trend dezinflacyjny (w grudniu 2023 inflacja wyniosła 5,5% r/r). Projekcja inflacji na 2024 rok przedstawiona przez Narodowy Bank Węgier wskazuje, że wyniesie ona między 4 a 5,5% w skali roku2.

Analogiczny trend jest dostrzegalny w Ukrainie, gdzie inflacja za cały 2023 rok wyniosła 5,1% (2022 rok: 26,6%).

1 Źródło: Narodowy Bank Polski, Projekcje inflacji i PKB – listopad 2023
2 Źródło: Magyar Nemzeti Bank (MNB), Inflation Report, grudzień 2023, https://www.mnb.hu/letoltes/eng-ir-digitalis-23.pdf.

Według danych GUS wyrównanych sezonowo za grudzień 2023 roku przedsiębiorcy ocenili, że w budownictwie nastąpił spadek wykorzystania mocy produkcyjnych do poziomu ok. 80%, co oznacza spadek o ok. 1 p.p. w ujęciu rok do roku. W grudniu 2023 roku ogólny klimat koniunktury w budownictwie w Polsce wynosił -13,2.

Jako główne bariery działalności gospodarczej w budownictwie przedsiębiorstwa wskazywały:

  • koszty zatrudnienia;
  • wysokie obciążenia na rzecz budżetu;
  • koszty materiałów3.

Jak wynika z danych Grupy, na kondycję branży budowlanej może mieć wpływ niestabilna sytuacja na globalnym rynku surowców, która może przełożyć się na braki w dostawach produktów oraz wzrost cen. Wskazane powyżej czynniki i zjawiska mogą przekładać się na sytuację na wszystkich rynkach kluczowych dla Grupy.

Ewentualny spadek konsumpcji, pogorszenie się nastrojów w społeczeństwie, rosnące ceny energii, kosztów utrzymania lokali, wzrost cen lokali mieszkaniowych mogą doprowadzić do osłabienia zapotrzebowania na mieszkania – zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Może to skutkować zmniejszeniem wydatków na remonty i modernizację mieszkań, które w głównej mierze decydują o popycie na farby dekoracyjne.

3 Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach – styczeń 2024 r., https://stat.gov.pl/.

We wrześniu i październiku 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podjęła decyzję o obniżeniu stóp procentowych zwiększając nieznacznie dostępność kredytów4. To działanie w połączeniu z rządowym programem „Bezpieczny Kredyt 2%” napędziło rynek kredytów mieszkaniowych, których w IV kw. udzielono więcej niż w rekordowym pod tym względem roku 2021.

Niemniej, w reakcji na mniejszą dostępność finansowania w okresie występowania wyższych stóp procentowych, deweloperzy znacząco ograniczyli liczbę rozpoczynanych inwestycji. Oznacza to, że począwszy od 2024 roku:

  • liczba mieszkań oddawanych do użytku będzie istotnie mniejsza niż w latach ubiegłych;
  • w kontekście potencjalnych obniżek stóp procentowych w drugiej połowie 2024 roku oraz zapowiedzi kolejnego programu rządowego „Mieszkanie na start” popyt na nie będzie rósł.

Może to doprowadzić do wzrostu cen mieszkań. Złożona sytuacja na rynku mieszkaniowym w poszczególnych okresach roku będzie wpływała na stan oszczędności konsumentów i popyt na produkty remontowe i dekoracyjne. Z danych wewnętrznych spółki wynika jednak, że zakup produktów dekoracyjnych jest w większości finansowany z oszczędności i bieżących dochodów konsumentów.

W 2024 roku ryzyko kontynuacji zacieśniania polityki monetarnej w obliczu dezinflacji jest nieduże, a członkowie RPP coraz częściej wspominają o możliwym rozpoczęciu cyklu obniżek stóp procentowych w 2024 roku.

4 Źródło: Narodowy Bank Polski, Archiwum podstawowych stóp procentowych NBP od 1998, https://nbp.pl/podstawowe-stopy-procentowe-archiwum/.